Μεγαλώνουμε μαθαίνοντας να μετράμε

Συνηθίζουμε να ταξινομούμε ό,τι μετριέται στην πεζή όψη της ζωής, της χωρίς φαντασία, της απομαγευμένης ζωής.

Η Μαρία Αγγελίδου στο βιβλίο της Τα Αμέτρητα ταλαντεύεται για λίγο, αλλά δεν χάνει την ισορροπία της και γρήγορα μετατρέπει το μέτρημα σε κάτι που δεν απαντάει στην ερώτηση «πόσα έχεις;» αλλά στην ερώτηση «τι θέλεις να μετρήσεις;».

Της Ειρήνης Βοκοτοπούλου

Να μετράς! Ο χρόνος, πρώτος, μετράει τη ζωή μας. Μετράμε, ύστερα, τα βήματα, τα λόγια, τις απλωτές στη θάλασσα. Εμείς είμαστε που δίνουμε το νόημα σε ό,τι μετράμε.

Το μέτρημα αρχίζει από τα πιο κοντινά μας πράγματα, το σώμα μας, οι άνθρωποι που μένουμε μαζί τους, το σπίτι μας.

aggelidou ametrita 1

Isabel Martins Minhos, Στο σπίτι μας, Καλειδοσκόπιο

Καθώς μεγαλώνουμε το μέτρημα απλώνεται, εξερευνά, ανακαλύπτει. Όπως γράφει και η Margueritte Yourcenar στην Άβυσσο, πρέπει πριν πεθάνουμε να έχουμε μετρήσει την έκταση της φυλακής μας.

Μπορούμε να μετράμε πόσα χρήματα έχουμε, πόσα σπίτια, πόσα αυτοκίνητα, αλλά με αυτά η Μαρία Αγγελίδου ξεμπερδεύει στην πρώτη παράγραφο της ιστορίας της. Και μας δίνει ιδέες, πώς το μέτρημα μετατρέπεται σε ποιητική στάση ζωής: τι χαρά για τον παππού να μετράει τα πρώτα λόγια της εγγονής του, να μετράνε τα άστρα στο βραδινό ουρανό, να μετράει μαζί της τα κοχύλια στην παραλία κι ύστερα να τα φτιάχνουν ομάδες, οι κορφατσίδες, τα καραβόλια, τα στρογγυλά, τα μακρόστενα, τα άσπρα, τα γκρίζα.

Όσο μεγαλώνει το κοριτσάκι φανερώνεται όλο και πιο καθαρά τι επιλέγει να μετρήσει. Τα μετρήματα με τον παππού έχουν πιάσει τόπο, ανθίζουν, διευρύνονται, γίνονται όλο και πιο φιλόδοξα: σύννεφα, συστατικά για να μαγειρέψεις, βιβλία, όνειρα.

aggelidou ametrita 3

Ο Βασίλης Σελιμάς εικονογραφεί τα δικά του αμέτρητα

Μετριούνται όμως όλα τα πράγματα; Όλος ο κόσμος γύρω μας;

Το βιβλίο δεν απαντάει σ’ αυτό το ερώτημα αλλά το αφήνει να αιωρείται στις σελίδες. Και να στριφογυρνάει στο μυαλό μας.

Υπάρχουν αμέτρητα; Ή μήπως αν βρούμε τους τρόπους μπορούμε τελικά να τα μετρήσουμε όλα;

aggelidou ametrita 4

Η Ούρσουλα Λε Γκεν στο βιβλίο της Ο μάγος του Αρχιπελάγους, δίνει έναν ορισμό της μαγείας που μου ήρθε στο μυαλό καθώς διάβαζα : Η ουσία της μαγείας είναι να γνωρίζεις το αληθινό όνομα για κάθε τι. Δεν είναι μαγικά ραβδιά και ξόρκια αλλά είναι η βαθιά γνώση του κόσμου.

Τα αμέτρητα μπορούν να μετρηθούν με τον ίδιο τρόπο. Το κοριτσάκι, που έχει πια μεγαλώσει, δεν επιλέγει να μετρήσει πράγματα της φαντασίας (μονόκερους, τέρατα) αλλά ό,τι προκαλεί την περιέργειά της μέσα από τη συστηματική παρατήρηση του κόσμου γύρω της: τα παιδιά που αγαπούν τη μυρωδιά των καινούργιων βιβλίων, τις καλοκαιρινές ιστορίες (παρατηρεί: είναι ξανθές, όπως ξανοίγει τις τριχούλες των ποδιών ο ήλιος και φοράνε βραχιολάκι στο πόδι, μια καλοκαιρινή, ανέμελη συνήθεια). Ό,τι επιλέγει χρειάζεται χρόνο, κόπο για να μετρηθεί αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Η δουλειά ενός μυρμηγκιού: Το κορίτσι ξεκινάει για τη μέτρηση του κόσμου, του δικού της ποιητικού κόσμου. «Κι όσο τριγυρνούσε στον κόσμο και μετρούσε τόσο μεγάλωνε…»

Ο κόσμος όταν μεγαλώνεις χρειάζεται 2 για να τον μετρήσεις. Πάλι αλλάζουν οι αριθμοί.

Οι επίδοξοι γαμπροί, όσο φανταστικά, παραμυθικά χαρακτηριστικά κι αν έχουν (πρίγκιπας-λύκος, πρίγκιπας-πελαργός, πρίγκιπας-ήλιος) οι δυνάμεις τους και οι αδυναμίες τους συνδέονται καίρια με τα φυσικά τους χαρακτηριστικά. Είναι εξαιρετικές οι περιγραφές του κυνηγιού του θηράματος από τον Λύκο, του Ήλιου όταν φωτίζει τη φύση.

Το κείμενο δεν γίνεται ούτε μια στιγμή φλύαρο γιατί η Μαρία Αγγελίδου ξέρει πολύ καλά πως στις ιστορίες τα λόγια πρέπει να είναι πάντα μετρημένα.

Αυτός που τελικά κερδίζει το κορίτσι είναι το αγόρι που της προτείνει να μετρήσουν μαζί. Ο χρόνος μετράει τη ζωή μας κι η αγάπη κάθε μέρα μετράει το κάτι του κόσμου και κάνει αυτό το χρόνο να μετράει μέσα μας.

Είναι μια καθημερινή ρουτίνα, όπως εξομολογούνται στο βιβλίο τους Dear Data οι καλλιτέχνιδες Giorgia Lupi και Stefanie Posavec: Όλα μπορούν να αριθμηθούν και να μετρηθούν. Και αποφασίζουν για έναν ολόκληρο χρόνο να μετρούν κάθε εβδομάδα κι από κάτι στην καθημερινή τους ζωή. 52 εβδομάδες. Επιλέγουν τα μετρήσουν τα βιβλία στη βιβλιοθήκη τους, τα ευχαριστώ που ανταλλάσσουν κάθε μέρα, τις φορές που κοιτάζουν την ώρα σε ένα ρολόι γύρω τους. Παρατηρούν τις καθημερινές τους κινήσεις, τις απλές, τις ρουτινιάρικες και τους δίνουν μια διάσταση καλλιτεχνική, ποιητική. Ορίζουν τη μαγεία της ζωής. Η δουλειά του μυρμηγκιού.

aggelidou ametrita 5