l
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΡΑΒΙΑ
|
|
|
|
l
l
Λίγο πριν... λίγο μετά το 1821 Μια εποχή ζωντανεύει! Καραβοκύρηκδες και κουρσάροι, έμποροι και αγωνιστές, άνθρωποι καθημερινοί, μας αφηγούνται τις ιστορίες τους και μας ταξιδεύουν στην Ανατολική Μεσόγειο στα ύστερα χρόνια της Τουρκοκρατίας και στα πρώτα του ελληνικού κράτους.
l
η γνώμη του bookbook.gr
Τα βιβλία ιστορίας για παιδιά και κυρίως της νεώτερης ελληνικής ιστορίας είναι είδος εν ανεπαρκεία στην κατά τ’ άλλα πλούσια, ως και φλύαρη, παραγωγή παιδικών βιβλίων. Για τα χρόνια της ελληνικής επανάστασης του 1821 δεν υπάρχει βιβλιογραφία άξια να μνημονευτεί, εκτός από μερικές βιογραφίες αγωνιστών οι οποίες αναπαράγουν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο τον τρόπο που διδάσκεται η ιστορία στο σχολείο: ένα μάθημα περισσότερο εθνικού πατριωτισμού παρά της επιστήμης της ιστορίας. Σ’ αυτό το έρημο τοπίο εμφανίστηκε το 2006 το βιβλίο του ιστορικού Β. Κρεμμυδά Καθημερινές ιστορίες για τα καράβια. Μια έκδοση του Καλειδοσκοπίου που εντάσσεται σε μια σειρά με τίτλο Λίγο πριν... λίγο μετά το 1821. Αρχίζοντας από τον τίτλο ξαφνιαζόμαστε θετικά με την ιστορική προσέγγιση που υπόσχεται να είναι θεματική. Ένα θέμα –η ανάπτυξη της ναυτιλίας- που είναι κεντρικό στην ανάπτυξη της νεώτερης νεοελληνικής ιστορίας. Στο εσωτερικό, στο πρώτο φυλλομέτρημα, σταματάμε στο πλούσιο εικονογραφικό υλικό και τη γραφιστική προσέγγιση με στόχο η αφήγηση της ιστορίας να γίνεται με τρόπο ώστε τα παιδιά να εστιάζουν στις λεπτομέρειες εκείνες που ξυπνούν την περιέργειά τους και ύστερα να απορροφώνται από τη συνολική αφήγηση. Έτσι μπορεί κανείς να περιεργαστεί για πολλή ώρα τη μακέτα ενός ναυπηγείου – καρνάγιου, σαν αυτά που υπήρχαν σε κάθε αιγαιοπελαγίτικο λιμάνι. Αλλά ήδη θα έχει μπει στην ιστορία του βιβλίου που συνδιάζει τις ιστορικές πληροφορίες ενώ παράλληλα στις σελίδες του ξεδιπλώνεται μέσα από κείμενα, η προσωπική ιστορία τριών ανδρών που «χτίζουν» ένα καράβι, «δια να κάνουν εμπόριον, να κερδίσουν». Μέσα από την αλληλογραφία τους σε μια γλώσσα διαφορετική από τη γλώσσα που μιλούν σήμερα τα παιδιά που όμως εξακολουθεί να παραμένει απολαυστική μέσα στη ροή του βιβλίου και να τα εκπλήσσει με τις «περιέργες» λέξεις της που όμως εξηγούνται στο κάτω μέρος της σελίδας αναλυτικά, παρακολουθούμε τη ναυπήγηση, την καθέλκυση αλλά και τους νόμους που διέπουν τη ζωή στο πλοίο αλλά και μεταξύ των τριών συνεταίρων. Παρακολουθούμε τα πρώτα βήματα ανάπτυξης της ελληνικής ναυτιλίας, τη μοιρασιά των πρώτων κερδών, τους ανέμους που φουσκώνουν τα πανιά της, τις κακοκαιρίες, τους πειρατές που ανακόπτουν πρόσκαιρα την ανάπτυξή της, τη συμμετοχή της στον ελληνικό αγώνα, κι ύστερα την προσπάθεια της για επέκταση σε όλο και πιο ανοιχτές θάλασσες καθώς το νεοσύστατο ελληνικό κράτος προσπαθεί να ορθοποδήσει και να επιβάλλει νόμους και κανόνες στους υπηκόους του. Κι ακόμα τι τρώγαν οι ναυτικοί, πώς ήταν η ζωή στο λιμάνι, πότε χτίστηκαν οι πρώτοι φάροι ή ιδρύθηκε η πρώτη ναυτική σχολή. Τα κείμενα από τις ιστορικές πηγές και κάποια λογοτεχνικά αποσπάσματα ολοκληρώνουν την περιγραφή όχι μόνο των ιστορικών συνθηκών της εποχής αλλά της ιστορικής ατμόσφαιρας, κάτι που τα παιδιά απαραίτητα χρειάζονται προκείμενου να παρασυρθούν σ’ ένα ιστορικό ταξίδι. Τελειώνοντας πρέπει κυρίως να τονίσουμε πόσο σημαντική είναι η ιστορική ματιά στα ιστορικά βιβλία για παιδιά. Αυτό ακούγεται ίσως αυτονόητο αλλά δεν είναι, καθώς αυτό που κυρίως λείπει από τη διδασκαλία της ιστορίας είναι η ιστορική ματιά, η ιστορική επιστημονική προσέγγιση. Αυτό είναι ένα στοιχείο που καθόλου δεν μειώνει τη δυνατότητα του συγγραφέα να αφηγηθεί απολαυστικά το θέμα του, έτσι όπως τα παιδιά απαιτούν. Το βιβλίο του Β. Κρεμμυδά αυτό κυρίως αγωνίζεται να αποδείξει. Πιστεύουμε πως υπάρχει μεγάλη ανάγκη για παιδικά βιβλία ιστορίας που θα στηρίζονται στη ματιά του επιστήμονα ιστορικού και θα προσκαλούν ταυτόχρονα σ’ ένα δελεαστικό φανταστικό ταξίδι. Και κυρίως βιβλία ιστορίας που θα αφηγούνται γεγονότα και θέματα της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Μόνο μια τέτοια προσπάθεια θα βοηθήσει να γίνει ένα βήμα παραπέρα από το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα.
l