ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΟΜΙΧΛΗ

l

γράψτε την κριτική σας

η γνώμη του bookbook.gr

Όλα αρχίζουν με μια πόρτα, που οδηγεί σε έναν άλλο κόσμο όπως η κουνελότρυπα οδηγεί την Αλίκη στο μεταβατικό κόσμο της ενηλικίωσης της. Έτσι η Κοραλάιν πρέπει να περάσει την πόρτα που οδηγεί σ’ έναν πολύ πιο σκοτεινό κόσμο, από τον κόσμο του άσπρου κουνελιού που μιλάει και κοιτάει συνέχεια την ώρα. Σύντροφος της Κοραλάιν μια γάτα, μια σοφή, γεμάτη αυτοπεποίθηση γάτα, που σ’ αυτόν τον άλλο κόσμο έχει κι αυτή την ικανότητα να μιλάει. Η Κοραλάιν ονειρεύτηκε διαφημίσεις: Η Κοραλάιν ονειρεύεται δυο γονείς ξετρελλαμένους μαζί της που έχουν πάντα ώρα γι’ αυτήν, που η μαμά μαγειρεύει υπέροχα καλοψημένα κοτόπουλα και κάθονται όλοι μαζί σαν οικογένεια στο τραπέζι για να τα απολαύσουν, που όταν ανησυχεί της φτιάχνει ζεστή σοκολάτα και ακούει τις ανησυχίες της. Η Κοραλάιν ονειρεύτεται τον κόσμο των διαφημίσεων. Όμως στον κόσμο που ζει, την περιμένει προτηγανισμένο κοτόπουλο σε μια άδεια κουζίνα, σ’ ένα συνέχεια άδειο σπίτι, γονείς κουρασμένοι και διόλου εφευρετικοί μαζί της. Τον να περάσει την πόρτα τής μοιάζει μια ευκαιρία για μια περιπέτεια. Κινδυνεύω; σκέφτηκε η Κοραλάιν. Ακουγόταν συναρπαστικό. Δεν ακουγόταν διόλου κακό. Κάθε άλλο: Όταν πρόκειται να ανακαλύψεις έναν καινούργιο κόσμο, δελεαστικό, αυτόν που ονειρεύεσαι, που αισθάνεσαι πως σε κάθε σου βήμα σού τον στερούν, ενώ γύρω σου όλα σου υπόσχονται πως υπάρχει, δεν αναγνωρίζεις κανένα κίνδυνο. Κάθε άλλο. «Είμαι η άλλη σου μητέρα»: Αυτό σε περιμένει από την άλλη μεριά. Τα παιδιά πολύ συχνά σκέφτονται πως υπάρχει και κάποια άλλη μαμά που είναι αυτή που τα μαλώνει ή τους φωνάζει. Εδώ η άλλη μαμά είναι όλα αυτά που η Κοραλάιν εύχεται. Με μια παράξενη διαφορά: αντί για μάτια έχει δυο μεγάλα μαύρα κουμπιά. Ήταν δύσκολο να διαβάσεις την έκφραση του προσώπου της, μ’ εκείνα τα μαύρα κουμπιά που ’χε για μάτια: Της προσφέρει τον κόσμο που ονειρευόταν, τον κόσμο που καθημερινά μας υπόσχεται η τηλεόραση: γελαστά πρόσωπα, οικογενειακές εικόνες, τακτοποιημένα και πεντακάθαρα σπίτια. Όμως πάντα υπάρχει αντίτιμο που πληρώνεις. Η Κοραλάιν πρέπει να δεχτεί να ράψει στη θέση των ματιών της δυο μαύρα κουμπιά. Είναι η στιγμή που αρχίζει να διαισθάνεται την παγίδα που της στήνουν, σαν ένα ιστό αράχνης για να παγιδευτεί. Είναι η στιγμή που αρχίζει να γνωρίζει τον εαυτό της. «Δεν είμαι το άλλο κανενός πλάσματος. Είμαι εγώ.» Άραγε υπήρχε άλλη Κοραλάιν; Μάθημα πρώτο, να πιστέψεις σ’ αυτό που είσαι. Πρέπει να πιστέψει πως δεν υπάρχει άλλη Κοραλάιν. Τότε εμφανίζεται η γάτα, σοφή, αγέρωχη, κυνική: «Εσείς, όμως, οι άνθρωποι έχετε ονόματα. Κι αυτό γιατί δεν ξέρετε ποιοι είστε.Εμείς ξέρουμε ποιες είμαστε, και γι’ αυτό δεν χρειαζόμαστε ονόματα.» Και τη βοηθάει να ανακαλύψει τον εαυτό της, να αναγνωρίσει και να περιγράψει αυτό που της συμβαίνει: «Η ζωή στο σπίτι μου δεν έχει τόσο ενδιαφέρον.»: Πρέπει να διεκδικήσει το ενδιαφέρον στην πραγματική της ζωή. Πολύ θα ήθελε να κρέμονταν τέτοια ρούχα και στη δική της ντουλάπα: μια κουρελιασμένη στολή μάγισσας, μια χιλιομπαλωμένη στολή σκιάχτρου…: Πρέπει να ανακαλύψει τη μαγεία στη δικιά της ντουλάπα. Το πρώτο βήμα είναι να μιλήσεις στον εαυτό σου, ο ιστός όμως υφαίνεται κι ο άλλος κόσμος δύσκολα θα σταματήσει να διεκδικεί την αφοσίωσή σου. «Θα σου πάρει τη ζωή κι ό,τι είσαι κι ό,τι αγαπάς, και το μόνο που θα σου απομείνει θα ’ναι η θολούρα και η ομίχλη της.» «Θα ’σαι αδειανή». Είναι η ώρα που συνειδητοποιείς τον κίνδυνο. Το δεύτερο βήμα είναι να σκεφτείς και να παραδεχτείς πως φοβάσαι. «Όταν φοβάσαι, αλλά τελικά κάνεις αυτό που πρέπει, είσαι γενναίος»: Το τρίτο βήμα, να ξεπεράσεις το φόβο και να γίνεις γενναίος -όχι παράτολμος, η Κοραλάιν εξακολουθεί να ακροβατεί πάνω στις αμφιβολίες της, πάντα να παρατηρεί τον εχθρό της: «Νομίζω ότι θέλει να ’χει κάτι να αγαπά. Ίσως βέβαια να θέλει να ’χει κάτι να φάει.» Η Κοραλάιν ήξερε ότι τα μάτια-κουμπιά της άλλης μητέρας την έβλεπαν απλώς σαν ένα απόκτημα, τίποτα παραπάνω. Τότε ανακαλύπτει στην τσέπη της μια πέτρα-φυλαχτό. Κοιτώντας μέσα από την τρύπα της αναγνωρίζει το αληθινό και το ψεύτικο. Να κάνουμε μια παρένθεση εδώ, και να αναφέρουμε ένα άλλο βιβλίο όπου μια πέτρα βοηθάει τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους, της Ντομινίκ Ντεμέτρ, η Καινούργια δασκάλα, Πατάκης. Αν ο Νηλ Γκάιμαν αποτίει φόρο τιμής στον Λιούς Κάρολ και την Χώρα των Θαυμάτων του, δημιουργώντας ένα σύγχρονο, αντίστροφο, εφιαλτικό κόσμο, χωρίς καν τα ίχνη αθωότητας του Κάρολ, ίσως νέοτεροι συγγραφείς να τιμούν με το δικό τους τρόπο και με τους δικούς τους συνειρμούς, αυτό το κλασικό μυθιστόρημα της εφηβικής λογοτεχνίας. Η οπτική μέσα από την πέτρα της αποκαλύπτει τις αδυναμίες του εχθρού της: Όσο τρομακτικό κι αν ήταν το πλάσμα στον τοίχο, ήταν κολλημένο στον τοίχο με τον ίδιο του τον ιστό, παγιδευμένο μές στο ίδιο του το κουκούλι. Δεν θα την κυνηγούσε. Η Κοραλάιν γνωρίζει τον κίνδυνο, τον φόβο, τον ίδιο της τον εαυτό και το πεδίο όπου πραγματικά αξίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί: «Κάθε πρωί, ο κόσμος θα ξαναφτιάχνεται απ’ την αρχή για χατίρι σου. Αν μείνεις εδώ, θα έχεις ό,τι θέλεις». «Δεν θέλω ό,τι θέλω. Νομίζεις ότι θα ’χε πλάκα αν είχα ό,τι ήθελα; Αν το είχα έτσι απλά, και δεν σήμαινε τίποτα; Τι στο καλό θα ’κανα τότε;» Τα παραμύθια είναι αληθινά όχι γιατί μας λένε ότι οι δράκοι υπάρχουν, αλλά γιατί μας λένε ότι μπορούμε και να τους νικήσουμε: Στην πρώτη σελίδα του βιβλίου, τα λόγια του Chesterton αποκτούν τη βαρύτητά τους στο τέλος της ιστορίας. Η νίκη είναι η φωνή της δικής της μητέρας, της αληθινής, υπέροχης, εκνευριστικής, εξοργιστικής, θαυμάσιας μητέρας της. Ο κόσμος δεν της είχε φανεί ποτέ πιο κόσμος. Η Κοραλάιν δίνει ένα φιλί στον πατέρα της και στην έκπληξη του, απαντάει: «Πού και πού μου λείπεις. Αυτό είναι όλο.» Ένα μυθιστόρημα τόσο φωτεινό όσο και τρομακτικό, όπου η ένταση δεν ξεθωριάζει ποτέ.

l