Η συμβολή της παιδικής βιβλιοθήκης σε μια αγροτική κοινότητα

Το παράδειγμα του Βελβεντού

Ο Βελβεντός είναι μια κοινωνία 4000 κατοίκων που έχουν ως κύρια απασχόληση τη γεωργία. Είναι ένα τυπικό δείγμα νεοελληνικής κοινότητας που χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη συνοχή του πληθυσμού∙ οι αιτίες είναι η γεωγραφική, μέχρι πρόσφατα, απομόνωση, η ομοιόμορφη οικονομική απασχόληση και η ιστορική συνέχεια των κατοίκων της. Αποτέλεσμα αυτών των παραμέτρων είναι οι κοινωνικοί δεσμοί και η ανάπτυξη ενός δυναμικού συνεταιριστικού και πολιτιστικού κινήματος, χάρη στα οποία ο πληθυσμός παραμένει σταθερός, ενώ οι αστυφιλικές τάσεις, σε σύγκριση με αντίστοιχες περιοχές είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Η ίδρυση της Παιδικής Αγροτικής Βιβλιοθήκης, το 1984, από τη μια πλευρά ενίσχυσε τον ιστό των πολιτιστικών φορέων και, από την άλλη, κάλυψε ένα μεγάλο κενό των παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας από τα οποία έλειπε ένας χώρος που να τους ανήκει και να τους επιτρέπει να διαμορφώνουν μια σχετικά ανεξάρτητη εμπειρία του κόσμου.
Από τη λειτουργία της βιβλιοθήκης έχουν ήδη προκύψει μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία που συνδέονται με τη μορφή της εξέλιξης μιας τοπικής κοινωνίας.
• Με την ίδρυση της Παιδικής Αγροτικής Βιβλιοθήκης διαπιστώνεται αναδρομικά η έλλειψή της αφού από τον πρώτο κιόλας χρόνο την επισκέπτονται καθημερινά περίπου 100 παιδιά.
• Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός, που συμμετέχει στις δαπάνες λειτουργίας, αποκτά ένα νέο πεδίο κοινωνικής παρέμβασης και μια πολιτιστική διάσταση που διευρύνει τον ορίζοντα των δραστηριοτήτων του.
• Δημιουργείται ένας νέος χώρος συνεργασίας μεταξύ του Συνεταιρισμού και του Δήμου και διαμορφώνεται παράλληλα ένα πεδίο διαλόγου και συναίνεσης. • Οι πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται στο σχολείο βρίσκουν τη δυνατότητα και το κατάλληλο υλικό για να πραγματωθούν και συνδέουν την παιδευτική λειτουργία του με την πολιτιστική και μορφωτική διάσταση της Βιβλιοθήκης.
• Ο χώρος και οι λειτουργίες της Βιβλιοθήκης γίνονται συνάμα ένα σχολείο συλλογικής δραστηριότητας, ανάπτυξης της ατομικής πρωτοβουλίας και του ισότιμου δημοκρατικού διαλόγου. Έχει παρατηρηθεί ότι οι νεαροί μαθητές που επισκέπτονται τη Βιβλιοθήκη συμμετέχουν επίσης στις δραστηριότητες του Πολιτιστικού Συλλόγου και ενδιαφέρονται για το σύνολο της κοινωνικής ζωής του Βελβεντού. Η επικοινωνία τους με τον σύγχρονο κόσμο, με διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς, κάνει – όσο κι αν αυτό φαίνεται υπερβολικό– τους νεαρούς μαθητές πολίτες της Ευρώπης και πολίτες μιας μικρής αγροτικής κοινότητας.
• Αρκετοί γονείς έχουν αρχίσει να ενδιαφέρονται για το έργο της Βιβλιοθήκης, συναντούν το βιβλιοθηκάριο, ενημερώνονται για τις δραστηριότητές της και συμβάλλουν στην αποτελεσματικότερη λειτουργία της.
Για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η εμπειρία από τη λειτουργία της Παιδικής Αγροτικής Βιβλιοθήκης είναι εξίσου πολύτιμη. Μας απέδειξε ότι υπάρχουν τομείς στους οποίους ο Δήμος μπορεί να αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν άμεσες και σημαντικές συνέπειες στην ποιότητα της ζωής, στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη ενός κοινοτικού πνεύματος μεταξύ των πολιτών.
Η Βιβλιοθήκη είναι ένα παράδειγμα μιας στρατηγικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που συνδυάζει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη με την ανοιχτή πολιτιστική και κοινοτική δραστηριότητα.

Γ. Τσουκάνης, Δήμαρχος Βελβεντού το 1988