Μετανάστες, Ξένος

Ξένος

Ποιος είναι ξένος; Αυτός που δεν ανήκει.
Πού ανήκει ένα παιδί; Όσο πιο μικρό είναι, τόσο πιο περιορισμένος είναι ο «κόσμος» στον οποίο ανήκει. Στην αρχή αποτελείται από δυο-τρεις ανθρώπους, καμιά φορά μόνο από έναν, τη μητέρα. Μακριά απ’ αυτήν το παιδί νιώθει ξένο. Έτσι, ένα παιδί μικρής ηλικίας νιώθει πολύ συχνά ξένο, συγκεκριμένα όποτε δεν είναι κοντά σε κάποιο πρόσωπο που αγαπάει ή εμπιστεύεται. Μεγαλώνοντας μαθαίνει σιγά-σιγά να εμπιστεύεται τα οικεία σημάδια γύρω του που το κάνουν να νιώθει τη σιγουριά ότι οι δικοί του άνθρωποι θα ξανάρθουν.
Τι συναισθήματα μπορεί να έχει ένα παιδί που νιώθει ξένο; Ανασφάλεια, αμηχανία, ανησυχία, φόβο, που μπορεί να είναι πολύ έντονος.
Τι βλέπουμε σαν ξένο; Αυτό που μας είναι άγνωστο.
Ποιος είναι τόσο άγνωστος σ΄ ένα παιδί ώστε να τον βλέπει σαν ξένο; Κάποιος με τον οποίο δεν έχει συνάψει σχέση. Κάποιος που είναι διαφορετικός απ’ τους ανθρώπους που συνήθως το περιβάλλουν. Κάποιος για τον οποίο δεν ξέρει τίποτα. Όταν σχετιστεί το παιδί με κάποιον ή όταν ακούσει, μάθει πράγματα γι’ αυτόν, αρχίζει να τον νιώθει λιγότερο ξένο, αρχίζει σιγά σιγά το περίγραμμα του να του γίνεται πιο οικείο.
Τι συναισθήματα μπορεί να έχει ένα παιδί απέναντι σε κάποιον που τον βλέπει σαν ξένο; Ανασφάλεια, αμηχανία, ανησυχία, φόβο που μπορεί να είναι πολύ έντονος. Η αίσθηση του να είσαι ή να νιώθεις ξένος με έναν ή πολλούς ανθρώπους, σ’ έναν τόπο, σε μία κατάσταση, μέσα στον ίδιο σου τον εαυτό, είναι μια αρχετυπική ανθρώπινη εμπειρία.
Γι΄ αυτό και πάρα πολλοί μύθοι, παραμύθια, αρχαίες τραγωδίες, ιστορίες περιστρέφονται γύρω απ’ αυτήν.
Ο Ξένιος Δίας ήταν μάλλον ο Θεός για τον «ξένο» που βρίσκεται μέσα στον κάθε άνθρωπο.
Λέει ο Οδυσσέας στον Πολύφημο, για να τον υποχρεώσει να σεβαστεί αυτόν και τους συντρόφους του:

...Τιμή στους ξένους πρέπει• αντάμα τους οδεύει ο Δίας ο Ξένιος, για να παιδεύει τους που αδίκησαν τον ξένο, τον ικέτη...

Η εμπειρία του «ξένου» από όποια πλευρά κι αν τη ζούμε, μας δημιουργεί την έντονη ανάγκη να την προσπεράσουμε, να νιώσουμε πάλι οικεία.
Ένας από τους τρόπους που μπορεί να γίνει αυτό, ιδιαίτερα στα παιδιά, είναι η γνώση πάνω σ΄ αυτό που μοιάζει ή είναι ξένο, η τοποθέτηση του μέσα σ’ ένα πλαίσιο σημείων που ανακαλούν μια μνήμη, κάτι γνώριμο, όπως για παράδειγμα μια συγκεκριμένη θέση πάνω στην υδρόγειο σφαίρα.